I. Yargı Kararının İncelenmesi: 6 Aylık Kıdem Şartı Aritmetik Olarak Tamamlanmalı

Kararın Özeti

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin 10.04.2018 tarihli, 2018/76 Esas ve 2018/8482 Karar sayılı içtihadında; iş güvencesi kapsamına girmek için gereken 6 aylık kıdem süresinin tam olarak dolması gerektiği, eksik günün dahi işe iade davasını geçersiz kıldığı açık şekilde belirtilmiştir.

Somut olayda:

• İşçi, 04.09.2016 tarihinde işe başlamıştır.
• İş akdi, 03.03.2017 tarihinde feshedilmiştir.
• SGK dökümünde Mart ayına ilişkin herhangi bir çalışma görünmemektedir.
• HMK m.92/2 uyarınca “ay olarak belirlenen süreler, başladığı günün karşılığı olan günde sona erer”.

Buna göre işçinin 6 ayı 04.03.2017 tarihinde dolmakta, fesih ise 03.03.2017’de yapılmaktadır.

Sonuç:

İşçinin toplam kıdemi 5 ay 29 gün olup, 6 aylık süre tamamlanmadığından iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaz.

Yargıtay’ın Vurguladığı Hususlar:

Sürenin dolmuş olması gerekir; yaklaşık ya da neredeyse gibi yorumlara yer yoktur.
Süreler takvim hesabına göre belirlenir ve işçinin eksik kalan 1 günü dahi, işe iade hakkını ortadan kaldırır.

Bölge Adliye Mahkemesi’nin işe iade kararının, bu nedenle bozulmasına karar verilmiştir.

Bu karar, iş güvencesi rejiminde “kıdem” kavramının ne kadar kesin ve matematiksel yorumlandığını ortaya koymakta; işverenin sorumluluğu ile işçinin korunma hakkı arasında çizilen sınırı netleştirmektedir.

II. İşe İade Davası ve İş Güvencesi Kapsamında Kıdem Şartı

Hukuki Çerçeve:

4857 Sayılı İş Kanunu Madde 18-21
İş güvencesi hükümleri, işverenin belirsiz süreli iş sözleşmesini feshederken geçerli bir neden göstermesini ve bu nedene ilişkin ispat yükümlülüğünü düzenler. Ancak bu koruma, belli şartlara bağlanmıştır.

Şartlar:

• İşyerinde en az 30 işçi çalışmalı,
• İşçi en az 6 ay kıdeme sahip olmalı,
• İş sözleşmesi belirsiz süreli olmalı,
• Fesih geçerli sebebe dayanmamalı,
• Dava, fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 1 ay içinde açılmalı.
• 6 Ay Kuralının Yorumu:
  • “6 ay” ifadesi, kesin ve net süreyi ifade eder.
  • Ay hesabı, HMK 92/2’ye göre yapılır: Ay olarak belirtilen süre, başladığı günün son ayda karşılık gelen gününde sona erer.
    5 ay 29 gün çalışan işçi, iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaz.
  • Bu durum, iş hukuku uygulamalarında belirsizliğin önüne geçilmesini sağlar. Keyfi yorumlara açık olmayan bu süre kuralı, hem işçi hem işveren açısından öngörülebilirlik sağlar.

III. Kurumsal Görüş: “1 Gün Dahi Eksikse İşe İade Davası Açılmaz”

4857 sayılı İş Kanunu’nun lafzı, Yargıtay içtihatları ve uygulamada yerleşik yorumlar birlikte değerlendirildiğinde, kurumumuzun bu konudaki görüşü aşağıdaki gibidir:

“İş güvencesi hükümlerine tabi olmak için işçinin 6 ayı eksiksiz ve tam olarak doldurmuş olması gerekir. 1 günlük eksiklik dahi, işe iade hakkını ortadan kaldırır. İşverenin bu durumda geçerli sebep göstermeksizin sözleşmeyi feshetmesi mümkündür. İş güvencesi hükümlerinin devreye girmesi için sürelerin kati biçimde dolması zorunludur.”

Bu yaklaşımın gerekçeleri:

• Mevzuat Açısından: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi açık biçimde “en az 6 ay” demektedir. Yoruma açık değildir.
• Yargı İçtihadı Açısından: Yargıtay 22. Hukuk Dairesi’nin ilgili kararında bu husus net şekilde vurgulanmış, 1 gün eksiklik dahi işe iade davasının reddine sebep sayılmıştır.
• İşveren Politikaları Açısından: Bu netlik, işverenlerin iş güvencesi kapsamındaki riskleri doğru öngörmesine olanak tanır ve personel yönetiminde hukukî istikrar sağlar.

Sonuç:

İş güvencesi uygulamaları, işçiyi koruma amacı güder ancak bu korumanın da yasal sınırları vardır. 6 aylık kıdem süresi bu sınırlardan biridir ve milimetrik şekilde uygulanır. 5 ay 29 gün çalışan bir işçi, iş güvencesi kapsamında değildir. Uygulamada bu tür sınırlar, belirsizlikleri önleyerek taraflara öngörülebilirlik kazandırır.