Maluliyet, sigortalı bir kişinin, iş kazası, hastalık ya da doğuştan gelen bir nedenle çalışma gücünü en az %60 oranında kaybetmesi durumudur. Bu oran, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yetkilendirilen sağlık kurulları aracılığıyla belirlenir. Maluliyet tespiti sonucunda kişi, malulen emeklilik başvurusu yapma hakkına sahip olabilir.

Yasal Dayanak

Maluliyet kavramı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 25. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. SGK, sigortalının malul sayılıp sayılmadığını, kendi bünyesindeki Sağlık Kurulu aracılığıyla değerlendirir.

Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?

Bir sigortalının malulen emekli olabilmesi için genel olarak şu şartları taşıması gerekir:

• En az %60 oranında çalışma gücü kaybı olması
• En az 10 yıl sigortalılık süresi
• En az 1800 gün prim ödemiş olmak
• Başvuru sırasında aktif çalışmıyor olmak

Eğer sigortalı, başkasının sürekli bakımına muhtaç durumda ise sigortalılık süresi aranmaksızın, sadece 1800 gün prim yeterli olabilir.

Maluliyet Nasıl Tespit Edilir?

1. Sigortalı kişi, SGK’ya malulen emeklilik başvurusu yapar
2. SGK tarafından sevk edilen yetkili hastanede sağlık kurulu raporu düzenlenir
3. Bu rapor, SGK Sağlık Kurulu tarafından değerlendirilir
4. En az %60 kayıp tespiti yapılırsa, maluliyet onaylanır

Bu süreçte hastaneden alınan rapor tek başına yeterli değildir; SGK’nın nihai kararı esastır.

Maluliyetin Sağladığı Haklar

• Malulen emeklilik hakkı
• Aylık gelir bağlanması
• Sağlık hizmetlerinden yararlanma
• Duruma göre vergi indirimi, bakım yardımı veya evde bakım hizmetleri

Ancak, malulen emekli olan birey, emeklilik sonrası sigortalı bir işte çalışmaya başladığında aylığı kesilir.

Sonuç

Maluliyet, iş gücü kaybı yaşayan sigortalıların sosyal güvenlik kapsamında korunmasını sağlayan önemli bir haktır.

Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için, belirli prim ve sağlık kriterlerinin SGK tarafından resmi olarak tespit edilmesi şarttır.